Foto: dennenappels en sparrenkegels
Tekst en beeld: Ad Kolen
Een meisje van 3 of 4 jaar oud loopt met een zware tas in de hand door het rulle zand van de Waalwijksebaan in de Loonse en Drunense Duinen. Op het fietspad mag ze niet lopen van opa, die ook een tas draagt. De tassen zijn gevuld met meerdere soorten dennenappels. ”Ze gaan allemaal de boom in!” Reageert ze op mijn vraag wat ze er mee gaat doen? ”Met de andere kleinkinderen versieren we er jaarlijks onze kerstboom mee”. Is de aanvullende reactie van opa.
Met dennenappels kun je allerlei creatieve dingen doen. Van gesloten dennenappels en ook sparrenkegels zijn leuke kerstboomversieringen te maken. Schilder ze in verschillende kleuren, of in één kleur. Met een nietmachine een gouddraadje of een kleurig lintje vastmaken aan de stompe zijde en je creëert een fraaie kerstdecoratie. Het kan een aanvulling zijn op de gebruikelijke kerstballen. Een kerstboom met alleen deze natuurlijke versiersels is echter ook verassend mooi.
De herfstvakantie is een geschikte periode voor het verzamelen van deze natuurlijke materialen. Dan liggen er vaak afgevallen takken met nog dichte exemplaren op de bodem. Ook het Brucknerpark in Tilburg-Noord is een goede vindplaats. Daar staan vele verschillende naaldbomen met de meest fraaie aanhangsels.
Naaldbossen groeiden hier voor en tussen de verschillende ijstijden volop. Daarna weet men het alleen van jeneverbessen met zekerheid, mogelijk groeiden hier en daar ook losse grove dennen. Over het voorkomen daarvan rond het begin van de jaartelling zijn de meningen echter verdeeld. Eerder al, maar vooral vanaf circa 1850 zijn massaal naaldbomen aangeplant als gebruikshout. Voor o.a. mijnbouw en in onze omgeving voornamelijk om stuifzanden vast te leggen. Het kale zand in de Loonse en Drunense Duinen strekte zich over veel grotere oppervlakten uit dan nu het geval is. De stuifzanden vormen door verstuivingen van akkers en weilanden reële bedreigingen. Wegen en bebouwingen verdwenen of werden verplaatst.
De grove den werd het meest aangeplant. Overleving bij barre omstandigheden en de ruime verkrijgbaarheid van zaden speelden daarbij een rol. Grove dennen dragen kleine zaden (circa 4 cm. foto: links.) Grove dennen zijn goed herkenbaar aan het bovenste deel van de stam: die is papierachtig schilferig en oranjerood gekleurd.
Het familielid, de zeeden is ook op veel plaatsen in Brabant te vinden. Vaak staan ze tussen grove dennen in. Vooral de oudere exemplaren vallen op door de purperachtige schors met diepe kloven. Naar boven kijkend zie je de enorme dennenappels van wel 10 cm. lang (foto: bovenaan). Gekleurd of alleen met wat vernis, een snelle vulling voor een grote kerstboom! De dikke, stijve en vrij lange naalden (10-20 cm,) zijn ook typerend voor deze prachtige boom.
De fijnspar was nog niet zo lang geleden de enige ’kerstboom’. Snel zijn naalden verliezend maar wel een heerlijke harsgeur verspreidend stond hij vele jaren met ’kerst’ in menige huiskamer. Oudere exemplaren dragen prachtige, decoratieve kegels, met licht omgekrulde schubben (foto: midden-onder.) Gekleurd zijn het prachte vullingen in een ’echte’ kerstboom. De naalden zijn kort en een beetje scherp. Ze staan los van elkaar. De torenvormige fijnspar kan wel 70 meter hoog worden.
De Douglasspar, oorspronkelijk afkomstig uit het westen van Noord-Amerika, is een uitzonderlijk mooie boom. De kegels met getande dekschubben (foto: rechts, midden) zijn ’naturel’ al een ’gave’ decoratie in de kerstboom. Aan de kust van Noord-Amerika waren Douglassparren eens de hoogste naaldbomen van de wereld.
Met deze beknopte handleiding voor mooie kerstboomversieringen en herkenningskenmerken van deze fraaie bomen aan iedereen fijne kerstdagen en een goed Nieuwjaar gewenst!
Reacties en vragen via de redactie of e-mail: adkolen@kpnmail.nl
Kijk voor meer natuurbelevenissen en vogelervaringen mijn weblog vogelsenzo: http://vogelsenzo.blogspot.nl
Recente reacties